Wszystkie artykuły 00. Poznaj świat gastronomii molekularnej Zapraszam Was w kulinarną podróż! Będzie to jednak podróż nietypowa, zerkniemy bowiem na jedzenie od strony chemicznej i fizycznej. Wyjaśnię Ci co dzieje się z żywnością, kiedy ją przyrządzasz w kuchni. Chcesz idealnie wysmażyć steka? Chcesz wiedzieć jak długo gotować jajko, żeby nigdy nie było już zbyt ‘na miękko’ lub ‘na twardo’? Na te i wiele innych pytań odpowiedź przynosi gastronomia molekularna i to właśnie o niej będziemy rozprawiać na moim blogu! Czytaj więcej 01. Odczuwanie smaku Na dobry początek, zanim zaczniemy mówić o gotowaniu i jedzeniu, poopowiadam Ci trochę o smaku. Jest on jednym z ważniejszych, jeśli nie najważniejszym aspektem w degustacji żywności. I tu pojawiają się pytania: jak odczuwamy smak? Jakie smaki wyróżniamy? Czy istnieje mapa smaków? Czytaj więcej 02. Receptory Tak jak zapowiadałam ostatnio, dzisiaj opowiem Ci więcej o receptorach, które odgrywają znaczącą rolę w odczuwaniu smaku. Czym właściwie są receptory? Jaka jest ich funkcja w organizmie? Jakie receptory odpowiadają za odczuwanie smaku? Czym jest zmienność międzyosobnicza i jaki ma wpływ na wrażenia smakowe? Czytaj więcej 03. Wiązania chemiczne w żywności Zastanawialiście się kiedyś, jak to się dzieje, że żywność się nie rozpada? Nie mam tu na myśli kruchego ciastka, ale np. jabłko. Dlaczego pewne składniki trzymają się mocno i trzeba użyć sporej siły, by je podzielić, a inne nie? No właśnie, dzisiaj poopowiadam o wiązaniach chemicznych, ale najpierw zacznę od atomów. Czym jest atom? Ile ich jest? Jak jest zbudowany? Jakie wiązania chemiczne wyróżniamy? Gdzie je spotkamy? Czym jest energia wiązania i jakie ma znaczenie? Czytaj więcej 04. Sposoby przenoszenia energii W tym poście zajmiemy się energią. Nie będę jednak o niej traktować ściśle definicyjnie, bo nie od tego jest ten blog. Omówię to zagadnienie w kontekście powiązania energii z żywnością. Czym jest energia? Jakie są jej źródła? W jaki sposób jest transportowana? Ale na samym początku zastanówmy się czym właściwie jest gotowanie. Czytaj więcej 05. Smak słodki Oopowiem Ci tutaj więcej o smaku, który kochają chyba wszyscy, czyli smaku słodkim. Jakie substancje słodzące wyróżniamy? Jak ocenić ich słodkość? Jaka jest najsłodsza substancja słodząca? Dlaczego żucie gumy w nadmiernych ilościach może mieć efekt przeczyszczający? Dlaczego od słodyczy psują nam się zęby? Czytaj więcej 06. Smak umami Jeśli smak umami brzmi dla Ciebie tajemniczo i stanowi nie lada zagadkę, tym artykułem sprawię, że poznasz go bliżej, a może nawet zostanie on Twoim nowym przyjacielem 😉. Postaram się go zdemaskować, odpowiadając na kilka pytań: co to jest smak umami? Kiedy go odkryto? Jak właściwie smakuje? Gdzie można go znaleźć? Czy niemowlaki mogą jeść umami? Czy glutaminian jest zły? Czytaj więcej 07. Smak gorzki Smak, który jest chyba najmniej lubiany i przeważnie unikany. Choć niekiedy bywa pożądany. O jakim mowa? Oczywiście o smaku gorzkim. Czy istnieje dużo gorzkich substancji? Jakie to substancje? Gdzie występują? W jaki sposób jest on odczuwany? Jakie funkcje pełnią gorzkie związki? Czytaj więcej 08. Foodpairing Blog „Nauka na talerzu” z założenia nie jest blogiem stricte kulinarnym. Przekazuję Ci wiedzę teoretyczną, którą oczywiście możesz stosować w praktyce. Po dłuższym namyśle postanowiłam jednak przedstawiać Ci również przepisy kulinarne, ale nie w takim klasycznym wydaniu. Będą to pomysły na nietuzinkowe dania. Nie będzie raczej tradycyjnych schabowych czy gołąbków, ale odważne pomysły na zaskakujące potrawy, a dokładniej – nieoczywiste połączenia składników. Skąd taki pomysł? Czytaj więcej 09. Wędzenie Zabieramy się za techniki kulinarne. Na pierwszy ogień idzie wędzenie. Kto potrafi się oprzeć temu niezwykle aromatycznemu zapachowi wędzonej kiełbasy, ryby czy sera? Czy wędzenie jest popularne tylko w Polsce czy także w innych krajach? Na czym polega ten proces? Które drzewa nadają się do wędzenia? Jakie rodzaje wędzenia wyróżniamy? Czym charakteryzuje się dym wędzarniczy? Czytaj więcej 10. Budowanie dań Kontynuuję poprzedni temat tworzenia nietuzinkowych dań. W ostatnim artykule skupiłam się na aromatach i od czego zależy, że niektóre produkty mają się ku sobie, a inne niekoniecznie. Doszliśmy do wniosku, że nie liczy się tylko zapach, choć jest on niezwykle ważny. Istotny jest również smak, wygląd czy tekstura pokarmu. Stąd też, te elementy również należy brać pod uwagę przy komponowaniu dania. Czytaj więcej 11. Witaminy i minerały Z czego składa się jedzenie? Myślę, że jest to kluczowe pytanie, na które należy odpowiedzieć, zanim wyruszymy dalej w świat gotowania. Wiesz już, jakie wiązania chemiczne występują w żywności (i nie tylko). Zrozumienie, co wchodzi w jego skład, pomoże nam zrozumieć zachodzące reakcje między poszczególnymi elementami. Jakie więc składniki żywności wyróżniamy? Czytaj więcej 12. Woda Podstawowy składnik nie tylko jedzenia, ale przede wszystkim nas samych, czyli woda. Bez niej nie byłoby życia na ziemi. Jak dużo wody jest w naszym organizmie? Ile wody jest w żywności? Jak zbudowana jest cząsteczka wody? Kiedy w wodzie mogą rozpuszczać się inne substancje? Czy twarda woda może utrudniać gotowanie? Dlaczego zamarzająca woda w butelce może ją rozsadzić? Czytaj więcej 13. Węglowodany Kolejnym składnikiem żywności są węglowodany. Stanowią one źródło energii dla organizmu, choć nie są tak skoncentrowanym jego źródłem jak tłuszcze. Jak zbudowane są węglowodany? Jak je dzielimy? Czym charakteryzuje się każda z grup? Który z cukrów jest najsłodszy? Czym najlepiej zagęszczać sosy? Na czym polega nietolerancja laktozy? Dlaczego po spożyciu strączków mamy nieprzyjemne żołądkowe przeboje? Czytaj więcej 14. Białka Białka, bo to o nich będzie mowa, zasadniczo różnią się od opisanych już przeze mnie węglowodanów, które są pasywnym rezerwuarem energii. Białka natomiast są elementem składowym organizmu – tworzą nas, poczynając od fundamentalnych elementów jakim są komórki. Jak są zbudowane białka? Jakie aminokwasy wyróżniamy? Czym się różnią między sobą? Czy mają smak? Czym się różni denaturacja od koagulacji białek? Co to są enzymy i jaka jest ich rola? Czy i jak można zepsuć galaretkę? Czytaj więcej 15. Tłuszcze Kolejnym omawianym składnikiem żywności są tłuszcze. Wyróżniają się spośród pozostałych wysoką wartością energetyczną, bo dostarczają organizmowi aż 9 kcal z każdym gramem (w porównaniu do 4 kcal w przypadku białek oraz węglowodanów). Jakie tłuszcze wyróżniamy? Czym są trójglicerydy? Jak zbudowane są kwasy tłuszczowe? Czym są tłuszcze nasycone i nienasycone? O co chodzi z kwasami Ω-3, Ω-6 i Ω-9? Jaki tłuszcz wybrać do smażenia? Czytaj więcej 16. Gotowanie Chyba najczęściej stosowana metoda przyrządzania żywności, a na pewno w życiu codziennym, czyli gotowanie. By delektować się rozgrzewającą herbatą czy aromatyczną kawą, musimy najpierw zagotować wodę, a później wyekstrahować, czyli wyodrębnić pożądane przez nas substancje z liści herbaty czy ziaren kawy. Ale zostawmy na razie ekstrakcję i wróćmy do tematu. Czym zatem jest gotowanie? Co się dzieje w trakcie tego procesu? Czy można gotować tylko w 100°C? Co ma do tego miejsce, w którym się znajdujemy? Co zrobić, by zwiększyć lub zmniejszyć punkt wrzenia wody? Jak działa szybkowar? Czytaj więcej 17. Idealne jajko na miękko Ugotowanie idealnego jajka na miękko to nie lada wyzwanie. Dlatego też poświęcę cały artykuł (i na pewno nie wyczerpałam jeszcze tego tematu 😋) gotowaniu jaj, nie tylko tych na miękko, ale przy okazji i na twardo, bo dobrze wiesz, że granica między nimi jest cienka i łatwo ją przekroczyć, często przypadkowo. Z czego składa się jajo? Jak to się dzieje, że płynne jajko już w krótkim czasie staje się ciałem (pół)stałym? Jakie białka występują w jajku? Jaki mają wpływ na strukturę? Czy można obliczyć, ile gotować jajko? Jak najlepiej gotować jajka? Czytaj więcej 18. Kuchenka mikrofalowa Kolejną techniką kulinarną, której często nie postrzegamy jako sposobu gotowania, a raczej jedynie jako metodę podgrzewania jedzenia, jest poddawanie żywności działaniu mikrofal. To całkiem nowa metoda, opatentowana w 1945 roku przez amerykańskiego naukowca dr Percy Spencer’a. Kuchenki mikrofalowe na dobre zagościły w domowych kuchniach później, bo dopiero w latach siedemdziesiątych. W 2019 roku mikrofalówki można było już spotkać w 90% kuchni w USA i 60% kuchni w Polsce. Dziś większość z nas nie wyobraża sobie bez niej życia. Jak działa mikrofalówka? Jakie jedzenie można w niej podgrzewać? Czy kuchenka mikrofalowa jest szkodliwa dla zdrowia? Czytaj więcej 19. Idealny popcorn W ostatnim artykule rozprawiłam się z kuchenką mikrofalową. A z nią bardzo często kojarzy się popcorn, zatem postanowiłam przyjrzeć się z bliska tej przekąsce, mającej swe korzenie w Ameryce, a bez której ciężko dziś sobie wyobrazić kina czy festyny. Jak zbudowane jest ziarenko kukurydzy? Dlaczego popcorn strzela? Skąd bierze się ten charakterystyczny dźwięk? Jak przygotować popcorn idealny w domu? Czym go urozmaicić? Czytaj więcej 20. Gotowanie na parze Kolejna już technika kulinarna, bodajże najzdrowsza – gotowanie na parze. Wbrew pozorom prosta i wcale nie wymagająca posiadania specjalnego urządzenia – parowaru. Na czym polega? W jaki sposób żywność jest podgrzewana? Jak uparować żywność bez parowu? Jakie są zalety parowania? I co możemy przyrządzić wykorzystując tę metodę? Czytaj więcej 21. Pieczenie Bierzemy pod lupę kolejną technikę przyrządzania żywności – pieczenie. Jest to stara metoda, choć kiedyś były inne sprzęty i akcesoria, jak np. piece kaflowe opalane drewnem. Dzisiaj używamy przeważnie piekarników elektrycznych. Czym jest pieczenie? Co się dzieje w żywności w trakcie tego procesu? Dlaczego szybciej ugotujemy niż upieczemy ziemniaki? Jak temperatura pieczenia wpływa na charakterystykę produktu finalnego? W czym najlepiej piec? Czytaj więcej 22. Idealne kruche ciasto Czy ktoś potrafi się oprzeć temu obłędnemu zapachowi pieczonego kruchego ciasta? I to nie tylko na słodko, najczęściej w szarlotce, ale i w wytrawnych tartach czy quiche’ach. Zastosowań tego uniwersalnego ciasta jest wiele, więc trzeba się przyjrzeć mu z bliska, by dojść do perfekcji. Z czego składa się kruche ciasto? Jaka jest rola poszczególnych składników? Jak je przygotować? I do czego wykorzystać to perfekcyjne kruche ciasto? Czytaj więcej 23. Karmelizacja W artykule o pieczeniu obiecałam szczegółową opowieść o karmelizacji, zatem nadchodzi cukier w roli głównej! Czym jest karmelizacja? Jak powstaje karmel? Jakie reakcje chemiczne zachodzą? Czy każdy cukier można skarmelizować? Jakim aromatem charakteryzuje się karmel? W jaki sposób go przygotować? Czytaj więcej 24. Reakcje Maillarda Lubisz panierowanego kurczaka, chrupiącą skórkę świeżego chleba wyjętego wprost z piekarnika i rumiane pączki z różą? Mogłoby się wydawać, że nie mają ze sobą nic wspólnego, a jednak łączy je więcej niż myślisz. Za te wszystkie wspaniałe zapachy i smaki owych smakołyków odpowiadają reakcje Maillarda! Czytaj więcej 25. Idealny karmel Dotrzymuję słowa i zdradzę Wam tajemnicę na karmel idealny. Jeśli wydaje Ci się, że samodzielne sporządzenie tego rarytasu jest trudne albo wręcz niewykonalne w domowym zaciszu, to po lekturze tego artykułu zmienisz zdanie. Jaki cukier wybrać? Jak przygotować karmel? Co zrobić by uniknąć niepożądanych kryształków cukru? Jak nie przypalić garnka? Czytaj więcej 26. Idealne jajko poszetowe W artykule o idealnym jajku zapowiedziałam, że przyjrzymy się dokładniej przygotowaniu jajka w koszulce (jajka poszetowego). Jest to marzenie wielu amatorów jajek, które często budzi przerażenie i lęk, ponieważ uchodzi za trudne w przygotowaniu. Spróbuję przekonać Cię, że możesz sam przyrządzić takie jajo we własnej kuchni bez większych problemów. Co to właściwie jajo w koszulce? Do czego go użyć? Jak je przygotować? Co jest ważne przy przyrządzaniu jaja poszetowego? Jak sprawdzić świeżość jaja? Czytaj więcej 27. Sous-vide Chyba najbardziej tajemnicza, a na pewno najnowsza technika kulinarna to „sous-vide”. Jej zalążków możemy poszukiwać co prawda już w czasach starożytnych, kiedy to żywność pakowano w sakiewki z liści różnych roślin, ale w formie, jaką znamy dzisiaj, pojawiła się w latach 60 ubiegłego wieku. Wówczas NASA opracowała koncepcję na posiłki dla astronautów wybywających w pozaziemskie wyprawy. Wracając do samego sous-vide: na czym polega ta technika? Jaki sprzęt jest niezbędny? Jakie są zalety gotowania metodą sous-vide? Do jakich posiłków ją wykorzystać? Czytaj więcej 28. Wywiad z Norbertem Sokołowskim W ostatnim artykule opowiedziałam Wam o najnowszej technice kulinarnej jaką jest „sous-vide”. Przyjrzałam się jej z naukowego punktu widzenia: na czym polega, jak podgrzewane jest jedzenie, co można przygotować przy jej zastosowaniu, wspomniałam również o zaletach i wadach. To by była teoria, a dzisiaj będzie ogromna dawka praktyki 😊 Gotowi? Mam przyjemność porozmawiać z kuchmistrzem Norbertem Sokołowskim, który zajmuje się rekonstrukcją kuchni staropolskiej w wilanowskim Muzeum Pałacu Króla Jana III. Norbert, obok tradycyjnych metod gotowania, sięga także po te współczesne, m.in. sous-vide. Czytaj więcej 29. Gotowanie na wolnym ogniu W artykule o gotowaniu wspomniałam o gotowaniu na wolnym ogniu. Jest to przydatna metoda do przygotowania smakowitego gulaszu, potrawki, a nawet… zupy. Przyjrzyjmy się jej zatem z bliska. Na czym polega gotowanie na wolnym ogniu? Czym się różni od tradycyjnego gotowania? Co można ugotować na wolnym ogniu? Na co należy zwrócić uwagę przy tej metodzie gotowania? Czytaj więcej 30. Idealny bulion – rosół Dla większości Polaków niedzielny obiad nie może się obyć bez rosołu. Najlepiej, żeby był klarowny, naturalnie żółciutki, a jego aromat powinien się już roznosić od rana po całym domu. Przyjrzymy się zatem jak taki rosół, a właściwie bulion przygotować. No właśnie: a czym się różni jeden od drugiego? Jakich składników potrzebujemy do jego ugotowania? Jak przygotować bulion? Do czego go wykorzystać? Czytaj więcej 31. Wywiad z Marcinem Wojtasikiem - Yatta Ramen (Cz. 1) W ostatnim artykule przyjrzeliśmy się z bliska idealnemu bulionowi. Jak zwykle zwróciłam uwagę na naukowe aspekty. Postanowiłam sprawdzić, czy teoria pokrywa się z praktyką. W jaki sposób? Udałam się do miejsca, gdzie znają się na dobrym bulionie, by dowiedzieć się jak przygotować idealny ramen. Jesteście ciekawi, czego się dowiedziałam? 🤭 Czytaj więcej 32. Wywiad z Marcinem Wojtasikiem - Yatta Ramen (Cz. 2) W pierwszej części wywiadu z Marcinem Wojtasikiem, współzałożycielem warszawskiej ramenowni Yatta Ramen, skupiliśmy się głównie na bulionie do ramenu. Dzisiaj porozmawiamy sobie więcej o samym daniu i jego filarach. Co jest najważniejsze w ramenie? Czytaj więcej 33. Idealny gulasz W artykule o gotowaniu na wolnym ogniu zapowiedziałam przewodnik po gulaszu idealnym. W przygotowaniu tego dania główną techniką kulinarną jest właśnie gotowanie na wolnym ogniu, ale nie tylko. Duże znaczenie odgrywa także smażenie. Dlaczego? Odpowiedź na to i inne pytania znajdziesz poniżej. Jakie są najpopularniejsze gulasze? Jak przygotować ten podstawowy? Jakie mięso wybrać? Czy można zrobić gulasz bez mięsa? Czytaj więcej 34. Smażenie Kolejną techniką kulinarną, którą weźmiemy pod lupę to smażenie. Jest ono często stosowane, bo pozwala na szybkie przyrządzenie żywności, i to wyjątkowo smacznej. Zasługą jest tutaj chrupiąca złocista panierka… Ale po kolei. Czym jest smażenie? W jakiej temperaturze zachodzi? Jakie rodzaje smażenia wyróżniamy? Jaką rolę pełni w tym wszystkim tłuszcz? Co się dzieje w trakcie tego procesu z żywnością? Po co smażyć w panierce albo cieście? Czytaj więcej 35. Dashi Kuchnia japońska jest bliska mojemu sercu (i żołądkowi 😉). Spędziłam w tym kraju trochę czasu i zakochałam się w tamtejszej kuchni, więc co jakiś czas będę wracać do azjatyckich smaków. W tym wpisie opowiem Wam o ‘dashi’, które jest kwintesencją jednego z podstawowych smaków, a mianowicie umami. Czym w ogóle jest ‘dashi’? Dlaczego jest tak ważne w kuchni azjatyckiej? Jak je przygotować w domu? Czytaj więcej 36. Szparagi Szparagi cieszą się duża popularnością w wielu zakątkach świata, także u nas można zauważyć renesans tego zielonego warzywa, które było obecne na kuchennych stołach już kilkaset lat temu. Wzmianki o nich możemy znaleźć, np. już w pierwszej polskiej książce kucharskiej – „Compendium ferculorum”. Jakie szparagi wyróżniamy? Czym się różnią te białe od zielonych? Które wybrać? Jak je przygotować? Z czym najlepiej je serwować? Dlaczego wizyta w toalecie po ich zjedzeniu jest aromatycznie nieprzyjemna? Czytaj więcej 37. Patelnia idealna Wybór odpowiedniej patelni jest nie lada zagwozdką. Szczególnie w obecnych czasach, kiedy można kupić niemalże wszystko, wybór jest bardzo szeroki, a wręcz przytłaczający. Jak rozpoznać dobrą patelnię wśród szerokiej oferty sklepów i nie dać się złapać reklamom czy chwytom marketingowym stosowanym przez producentów i sprzedawców? Czy w ogóle istnieje patelnia, która będzie dobra do smażenia wszystkiego? Na co zwrócić uwagę przy zakupie? Na te i inne pytania postaram się odpowiedzieć w tym artykule. Czytaj więcej 38. Idealny stek Dobry stek jest marzeniem niejednego. Ale czy musimy iść do restauracji, żeby móc się delektować soczystym, a przy tym odpowiednio wysmażonym kawałkiem mięsa? Niekoniecznie – wystarczy, że zaopatrzysz się w dobry kawałek wołowiny i dowiesz się, na co zwrócić uwagę przy jego przygotowaniu. Do dzieła! Czytaj więcej 39. Ogórki Sezon na ogórki w pełni. Jedni chrupią je na surowo, inni wolą w postaci kiszonej lub marynowanej. Grecy nie wyobrażają sobie bez nich swoich sałatek czy sosu tzatziki. Jednak nie zawsze ogórki przynoszą tyle radości, bo niekiedy pojawia się w nich nieprzyjemna gorycz 🙄. Skąd się bierze? Jak się jej pozbyć? Czy ogórków naprawdę nie można łączyć z pomidorami? Po co je solić i odsączać przygotowując mizerię? Z czym najlepiej będą smakować te zielone warzywa? I co wspólnego ma ogórek z… arbuzem? Czytaj więcej 40. Idealne ogórki kiszone i małosolne Po ostatnim artykule, ogórki już nie mają przed Tobą żadnych tajemnic. Czas, by poznać sekret na idealne ogórki kiszone i małosolne. Każda gospodyni (bądź gospodarz) ma swój najlepszy sposób, ale może warto poznać naukowy punkt widzenia? 😉 Na czym właściwie polega kiszenie? Po jakie ogórki sięgać? Czego potrzebujemy do ich przygotowania? Czy sól jest niezbędna? Jak przebiega fermentacja? I o co chodzi z tym liściem chrzanu, dębu czy wiśni? Czy po ich dodaniu ogórki naprawdę będą twarde? Czym różnią się ogórki kiszone od konserwowych? Czytaj więcej 41. Stek idealny – wywiad z Maćkiem Mikrutem – Baron The Family Mam dzisiaj przyjemność porozmawiać z mistrzem steków – Maciejem Mikrutem. Spod jego ręki wyszedł niejeden „stek idealny” (może udało Ci się go nawet skosztować, np. w Zoni albo obecnie w Baron The Family?). Maciek opowie m.in o sezonowaniu mięsa. Podzieli się z nami również swoimi sekretami 🤭. Czytaj więcej 42. Idealne ogórki konserwowe, pikle i marynaty Temat ogórków świeżych, ogórków kiszonych i małosolnych zbadałam w poprzednich artykułach, więc zostały mi jeszcze ogórki konserwowe. Rozważania, które tu przedstawiam dotyczą zresztą nie tylko tych zielonych warzyw, bo pikle (marynaty) można robić z innych roślinnych produktów, również z owoców czy grzybów. Na czym polega marynowanie? Czym się różni od kiszenia? Co jest ważne przy przygotowaniu ogórków konserwowych i innych marynowanych warzyw? Jakie składniki są niezbędne do wykonania zalewy? Jak ustrzec się przed botulizmem? Jak utrwalać pikle? Co może pójść nie tak? Z czego robić marynaty? Czytaj więcej 43. Idealna grillowana kukurydza Kukurydza kojarzy się z pełnią lata, zwykle jest sprzedawana w miejscach turystycznych i podczas wakacyjnych festynów. Przeważnie jest gotowana w wodzie i oprószona solą, czasem z dodatkiem masła. A dlaczego tak rzadko ją się grilluje skoro jest znacznie smaczniejsza? To prawda poparta naukowymi faktami. Jak ją grillować? Na co zwrócić uwagę przy zakupie tych żółtych kolb? Z czym ją serwować? Czytaj więcej 44. Idealny ketchup + przepis Sezon na pomidory trwa tylko kilka tygodni. Czy możemy przedłużyć jakoś ten okres i cieszyć się smakiem soczystych, dojrzewających w pełnym, letnim słońcu pomidorów? Oczywiście! Wystarczy, że zamkniemy je w słoiku w postaci ketchupu, który jest uwielbiany na całym świecie. Skąd się wziął ten pomidorowy przysmak? Jak zrobić idealny ketchup? Co jest potrzebne poza pomidorami? Czy cukier i ocet są niezbędne? Jaki jest sekret ketchupu Heinz? Dlaczego tak ciężko wycisnąć ketchup z butelki? Z czym go serwować? Czytaj więcej 45. Idealne ciasto z cukinii + przepis Cukinia jest wdzięcznym warzywem: jest niewymagająca, a rodzi obficie przez dość długi czas – pierwsze sztuki zbierzemy na początku lata, a ostatnie nawet wczesną jesienią. Ten nadmiar darów natury może przyprawić o ból głowy, bo co zrobić z taką ilością cukinii? Przeróżne wytrawne dania w końcu się przejadają, a nachodzi ochota na coś słodkiego. I tu pojawia się świetny pomysł na wykorzystanie cukinii – (czekoladowe) ciasto. Po co dodawać do niego cukinię? Do czego jeszcze wykorzystać cukinię? Czy inne warzywa też nadają się do słodkich wypieków? Jak zrobić czekoladowe ciasto z cukinii? Czytaj więcej 46. Idealne powidła śliwkowe Z końcem lata przemija sezon na wiele owoców, ale do później jesieni towarzyszą nam śliwki. Te, które pojawiają się z początkiem jesieni świetnie nadają się na domowe powidła, są znacznie słodsze od swoich wakacyjnych, kwaśniejszych poprzedniczek. Jakie gatunki śliwek wyróżniamy? Kiedy się pojawiają na drzewach? Jak zrobić domowe powidła śliwkowe? Co jest potrzebne do ich przygotowania? Po jakie śliwki sięgnąć? Ile czasu je smażyć? Czytaj więcej 47. Jak dobierać wino do jedzenia? - Wywiad z Frank Winebar & Shop Mam dzisiaj przyjemność porozmawiać z ekipą warszawskiej restauracji Frank Winebar & Shop: synem właściciela – Maciejem Pietrzykiem, sommelierem Tomaszem Gąsikiem i szefem kuchni Mariuszem Ledwoch. Dowiecie się m.in. jak dobierać wino do jedzenia, które wino najlepiej pasuje do poszczególnych dań. Czytaj więcej 48. Blanszowanie Blanszowanie jest kolejną mokrą techniką kulinarną. Bardzo często stosuje się ją w przemyśle spożywczym jako proces wstępny przed właściwą obróbką termiczną, na przykład sterylizacją, mrożeniem czy suszeniem. Na czym polega blanszowanie? Jaki jest jego cel? W jaki sposób właściwie go przeprowadzić? Do jakich produktów go zastosować? Czytaj więcej 49. Czy stek musi odpoczywać? Jak to jest: czy idealny stek musi odpoczywać po smażeniu czy nie? To pytanie budzi wiele emocji i wywołuje niemało sporów (nie tylko wśród kucharzy). Zmierzę się więc z tym tematem, oczywiście w oparciu o naukowe fakty i różne eksperymenty. Jakie procesy zachodzą w mięsie podczas smażenia? Po czym właściwie ma ten stek odpoczywać? Jeśli tak, to jak długo? I jak ten odpoczynek ma wyglądać? Czytaj więcej 50. Gluten Gluten jest dość popularny w ostatnich czasach, jednak większość pewnie słyszała o nim w kontekście szkodliwego wpływu na zdrowie. Spróbuje odpowiedzieć na to pytanie, jednak skupię się głównie na jego roli w kuchni. Czym jest gluten? Jakie są jego cechy? Jak powstaje? Czy gluten jest potrzebny w cieście? Jak go kontrolować w wypiekach? Czytaj więcej 51. Idealne puree z dyni Polska złota jesień to nie tylko różnokolorowe liście, ale i piękne, pękate dynie piętrzące się na polach i w przydomowych ogródkach. Choć mamy ich pod dostatkiem, to nie zawsze króluje w kuchni. Poza halloweenowymi ozdobami, często brakuje na nią pomysłów, a jest ich przecież bez liku. Przedstawię je Wam w tym artykule. Zwykle podstawą dyniowych dań jest puree z dyni i to właśnie ono jest tematem tego artykułu. Jak zrobić puree z dyni? Po co ją piec? Do czego wykorzystać puree z dyni? Czytaj więcej 52. Idealne amerykańskie pancakes Naleśniki w stylu amerykańskim (‘pancakes’) na stałe zagościły w naszej polskiej kuchni. Można powiedzieć, że łączą w sobie coś z tradycyjnych naleśników i racuchów, może więc stąd ich wielka popularność? Czym charakteryzują się idealne ‘pancakes’? Jakie składniki są potrzebne do wykonania amerykańskich naleśników? Jak je przygotować w domu? Co jest ważne w ich przyrządzeniu? Czym ‘pankejki’ różnią się od naszych naleśników? I najważniejsze: z czym je zjeść? Czytaj więcej 53. Idealne naleśniki Naleśniki w stylu amerykańskim (‘pancakes’) już były, więc teraz pora na te, które znacznie częściej występują w naszej polskiej kuchni. Wcześniej pojawiły się na pewno na francuskich stołach, ale o tym za chwilę. Jaka jest historia naleśników? Czym właściwie są? Gdzie je spotkamy? Jakich składników potrzebujemy do przygotowania naleśnikowej mikstury? Czy ciasto na idealne naleśniki musi odpoczywać? Jak je smażyć (pojawi się najlepsza metoda przebadana przez naukowców!)? Czym wypełniać naleśniki? Jak urozmaicić ciasto? Czytaj więcej 54. Sernik idealny - wywiad z Michałem Kosowskim - Żona Krawca Mam dzisiaj przyjemność rozmawiać z cukiernikiem Michałem Kosowskim, który jest założycielem pracowni cukierniczo-piekarniczej Żona Krawca. Michał opowie, jak zrobić idealny sernik, jak zaradzić jemu opadnięciu, wyjaśni, dlaczego sernik to "śmietnik". Czytaj więcej 55. Idealny piernik Początek listopada to dobry czas, by przygotować ciasto na piernik. Choć niektórzy powiedzieliby, że to już za późno, bo ciasto na prawdziwy (idealny) piernik powinno być zrobione już… w styczniu. Pierniki to nasza duma narodowa, i to nie bez powodu: mamy się czym pochwalić. Jaka jest historia pierników? Skąd przywędrowały do Polski? Po co piernik ma leżakować? Dlaczego się nie psuje? Co jest niezbędne do przygotowania idealnego piernika? W jakich innych częściach świata znajdziemy jeszcze pierniki? Czytaj więcej 56. Katsuobushi Tak jak obiecałam w ostatnim poście o dashi, dzisiaj skupię się na samym ‘katsuobushi’. Brzmi tajemniczo, zresztą jak większość japońskich słów. Co to właściwie jest ‘katsuobushi’? Kiedy się pojawiło w kuchni japońskiej i jak ewoluowało? Oraz najważniejsze: jak się je przygotowuje i do czego je wykorzystać? Czytaj więcej 57. E-book „Foodpairingowa uczta: zima” Ten artykuł będzie wyjątkowy i odmienny od tych, do których przywykliście. Przybliżę Wam swojego e-booka, nad którym pracowałam bez ustanku przez ostatnie miesiące. „Foodpairingowa uczta: zima” to moja pierwsza książka, co prawda nie w wersji papierowej (choć mam nadzieję, że doczeka się takiej postaci), ale to spełnienie jednego z moich marzeń 😊. Skąd pojawił się pomysł na e-booka? Jak powstawał? Co w nim znajdziecie? Na koniec mała niespodzianka 🤭 i KONKURS! Czytaj więcej 58. Smażenie w głębokim tłuszczu Pisałam już o „tradycyjnym” smażeniu, a teraz przyglądam się smażeniu w głębokim tłuszczu – pokrewnej technice kulinarnej, która daje niesamowicie smaczne rezultaty (ach te pączki, chrupiące frytki i panierowane kurczaki 🤭). Na czym polega smażenie w głębokim tłuszczu? Czym się różni od zwykłego smażenia? Co się dzieje w trakcie tego procesu? Na co zwrócić uwagę przy smażeniu w głębokim tłuszczu? Jakich zasad się trzymać? I co przygotować tym sposobem? Czytaj więcej 59. Prażenie orzechów Prażenie orzechów dostarcza nie tylko przyjemnych wrażeń zapachowych, ale przynosi o wiele więcej korzyści. Jakich? O tym za chwilę Gdy masz do wyboru orzechy nieprażone i prażone, to pewnie większość sięgnie właśnie po tą drugą wersję, bo jest zwyczajnie smaczniejsza. Jak prażyć orzechy? Co się dzieje podczas prażenia orzechów? Po co właściwie to robić? Jakie są korzyści, a jakie wady? Które można prażyć? Do czego wykorzystać prażone orzechy? Czytaj więcej 60. Idealny grzaniec - grzane wino Grudzień w pełni, świąteczną atmosferę można poczuć wszędzie: w sklepach, w telewizji, a nawet na ulicy. To zasługa unoszącego się w powietrzu zapachu pomarańczy, choinek, korzennych przypraw i grzanego wina. I to on jest bohaterem tego artykułu. Co to jest grzaniec? Kiedy się pojawił? Gdzie go spotkamy? Czym pachnie grzaniec? Jakie składniki są niezbędne do przygotowania grzanego wina? Czy można go zrobić bez czerwonego wina? Jak zrobić grzańca w domu? Podzielę się z Wami swoim sekretnym przepisem 🤫. Czytaj więcej 61. Idealna beza Bardzo przyjemny, bo słodki temat – beza. Stanowi wyzwanie dla niejednego cukiernika, nawet profesjonalisty, ale jeśli poznamy ją od strony naukowej, nie będzie już dla nas tak straszna 😉 Czym jest beza? Z jakich składników się składa? Czy rodzaj i ilość cukru ma znaczenie? Jakie rodzaje bezy wyróżniamy? Jak ją przygotować? Czy żółtko stanowi zagrożenie dla bezy idealnej? Czy można ją wykorzystać jakoś inaczej niż schrupanie? Znajdziesz przepis na coś pysznego! 🤭 Czytaj więcej 62. Idealny lukier Zrobić ciasto, ciasteczka czy pączki to jedno, a ozdobić to już inny temat. Do dekoracji świetnie nadaje się polewa czekoladowa, ganache czy lukier. I to właśnie temu ostatniemu przyjrzę się z bliższa, ponieważ jest on najprostszy i najszybszy w przygotowaniu, a do tego daje dużo możliwości. Co to jest lukier? Z czego się składa? Czym się różni lukier królewski od lukru cukierniczego (glazury)? Jak przygotować lukier idealny? Do czego można go użyć? Czym zabarwić lukier? Czytaj więcej 63. Marcepan Grudzień to nie tylko zapach piernika, grzanego wina czy wędzonych śliwek, ale również marcepanu. Choć ten smakołyk jest bardziej popularny w Niemczech, Włoszech, Francji czy na Bliskim Wschodzie, to zyskuje coraz więcej fanów także i u nas. Co to jest marcepan? Czym się różni od pasty migdałowej? Jakie są rodzaje marcepanu? Skąd pochodzi? Z czego się składa? Jak się go produkuje? Do czego go wykorzystać? Czy można zrobić marcepan samodzielnie w domu? Czytaj więcej 64. Jak dekorować torty? - wywiad z Wojciechem Błaszkiewiczem-Okrągłym - Must Bake Mam dzisiaj przyjemność porozmawiać z cukiernikiem Wojciechem Błaszkiewiczem-Okrągłym, który jest założycielem pracowni cukierniczej Must Bake w Gdyni. Wojtek podpowie, czym nasączać biszkopty, czym dekorować torty i jak zaskoczyć gości tym słodkim wypiekiem. Czytaj więcej 65. Zakwas Moda na pieczenie chleba na zakwasie pojawiła się razem z wprowadzonymi lockdownami i wirusem oraz podobnie jak on (póki co), nas nie opuszcza. W tym przypadku to bardzo dobrze, ponieważ takie pieczywo jest smaczniejsze i lepsze od tego na drożdżach. Do jego wykonania niezbędny jest zakwas – bohater tego artykułu. Czym jest zakwas? Z czego się składa? Jak go przygotować? Do czego można go wykorzystać? Jak dbać o zakwas? Jakie związki aromatyczne można w nim wyczuć? Czytaj więcej 66. Chleb: składniki Po ostatnim artykule już wiesz, jak przygotować zakwas. Najczęściej używany jest on do wypieku chleba i to o nim będzie niniejsza opowieść. Jego początków można upatrywać już w czwartym tysiącleciu przed naszą erą w Egipcie. Temat chleba jest bardzo obszerny, więc zaczniemy od jego składników, a następnie przejdziemy do poszczególnych kroków w jego przygotowaniu. Czym jest chleb? Z jakich składników się składa? Na co zwrócić uwagę przy ich wyborze? Jaką mąkę wybrać? Co to jest mąka pełnoziarnista, rafinowana i chlebowa? Czy sól jest niezbędna do wypieku chleba? Czytaj więcej 67. Chleb: przygotowanie W pierwszej części opowieści o chlebie przyjrzałam się z bliska podstawowym składnikom chleba: mące, wodzie, mikroorganizmom i soli. Wcześniej rozpracowałam też gluten, który pełni niemałą rolę w przypadku wszystkich wypieków i ciast. Pora zakasać rękawy i po prostu przygotować pachnący bochenek. Od czego zacząć? Jakie są kolejne kroki niezbędne do upieczenia chleba? Lepiej wyrabiać ciasto ręcznie czy przy użyciu robota? Dlaczego ciasto na chleb nie opada? Na czym polega dwuetapowe mieszanie? W jakiej temperaturze najchętniej rosną drożdże? Czytaj więcej 68. Chleb: pieczenie Już sporo wiedzy o chlebie pojawiło się na blogu: zaczęłam od zakwasu, następnie wzięłam pod lupę składniki chleba i wyjaśniłam, co z nimi po kolei zrobić. Został więc już ostatni etap przygotowania aromatycznego bochenka: pieczenie. Jakie są etapy pieczenia chleba? Czy para jest potrzebna podczas wypiekania? Jaki piec jest najlepszy? Kiedy wiadomo, że chleb jest już upieczony? Czym pachnie chleb? Z czym najlepiej komponuje się chleb żytni na zakwasie? Czytaj więcej 69. Karnawał - cześć 1 Karnawał to rozpustny czas, nie tylko ciała, ale i duszy. Zabawy, tańce, swawole, specjalne festiwale trwające nawet kilka dni, a do tego pyszne jedzenie: pełne tłuszczu, mięsa, cukru i wszystkiego, co pyszne (i niekoniecznie zdrowe). Każdy kraj ma swoje karnawałowe tradycje, więc postanowiłam zrobić mały przegląd świata (a raczej jego części) i przybliżyć Wam różne kulinarne zwyczaje. Co to jest karnawał? Skąd się wziął? Jak ten czas celebrują ludzie na w różnych krajach? Poznaj karnawałowe smakołyki! Czytaj więcej 70. Karnawał - część 2 Ostatnio zaczęłam słodką opowieść o karnawale. Było o samej genezie tego rozpustnego okresu w roku i tradycjach panujących w Polsce oraz Włoszech. Czas wyruszyć do kolejnych krajów, także poza granice Europy. Co to jest ciasto Trzech Króli? Jak wygląda karnawał w Binche? Co jedzą Francuzi w Tłusty Wtorek? Co wspólnego z karnawałem ma Dzień Naleśnika? Jakie przysmaki można spróbować podczas karnawału w Brazylii czy Ekwadorze? Czytaj więcej 71. Jak przechowywać chleb, by nie był czerstwy? Czy chleb należy przechowywać w lodówce, by uniknąć czerstwienia? Znam wiele osób, które trzymają pieczywo właśnie w lodówce, twierdząc, że dzięki niskiej temperaturze dłużej pozostaje świeże. Czy to prawda? Przyjrzę się z bliska tej sprawie, opierając się na wiedzy z zakresu chemii i fizyki. Dlaczego chleb czerstwieje? Na czym polega żelowanie i retrogradacja skrobi? Czy można zapobiec czerstwieniu pieczywa? Jak przechowywać chleb, by jak najdłużej zachował swą świeżość? Co zrobić z czerstwym chlebem? Czytaj więcej 72. Idealna jajecznica Jajecznica to z jednej strony bardzo proste, a z drugiej bardzo trudne danie, zwykle serwowane na śniadanie w domu, hotelu czy restauracji. Usmażenie rozbełtanych jajek nie jest niczym trudnym, jednak osiągnięcie odpowiedniej konsystencji jajecznicy jest już zgoła trudniejsze. Znając kilka podstawowych zasad można osiągnąć perfekcję w przygotowaniu idealnej jajecznicy. Jaka jest idealna jajecznica? Jakie są rodzaje jajecznicy? Co jest niezbędne do jej przygotowania? Jakie jajka wybrać? Kiedy solić jajecznicę? Na czym smażyć? Jaka patelnia jest najlepsza? Jak zrobić jajecznicę? Z czym serwować? Czytaj więcej 73. Jak gotować jajka? - wywiad z Tomkiem Zielke - Kawiarnia Waszyngton Mam dzisiaj przyjemność porozmawiać ze świetnym dziennikarzem kulinarnym i szefem kuchni Kawiarni Waszyngton – Tomkiem Zielke, który interesuje się jedzeniem nie tylko od strony praktycznej, ale podobnie jak ja – naukowej. Jednym z jego ulubionych tematów są jajka, które królują w jego kuchni, więc dzisiaj to one będą głównym bohaterem naszej rozmowy, w różnej postaci: jajecznica, jajko gotowane, sadzone, poszetowe. Czytaj więcej 74. Idealne gofry Gofry to śniadaniowy smakołyk dzieci (i dorosłych też 🤭) na całym świecie. Coraz częściej pojawia się i na obiad czy kolację, niekoniecznie w wersji na słodko, ale i słono. Co to są gofry? Jakie są ich rodzaje? Czym się różnią gofry brukselskie od tych belgijskich z Liege? Jakie składniki są niezbędne do przygotowania tego wypieku? Jak przygotować idealnie chrupkie gofry? Z czym je jeść? Jak urozmaicić? Na końcu znajdziesz PRZEPIS na pyszne chrupiące gofry 🤗 Czytaj więcej 75. Idealne ciasto drożdżowe + przepis Pięknie pachnie, a jeszcze lepiej smakuje i dlatego tak szybko znika ze stołu 🤭 Mowa o cieście drożdżowym, które co prawda wymaga trochę czasu i uwagi, ale warte jest każdej minuty. Jest uniwersalne, bo można je zrobić w wersji wytrawnej (chociażby pizzy) lub słodkiej. Co to są drożdże? Jaka jest ich rola w cieście? Jak z nimi postępować? Na czym polega fermentacja? Które drożdże wybrać: świeże czy suszone? Jak zrobić ciasto drożdżowe? Po co przebijać ciasto? Jak przeliczyć drożdże świeże na suszone? Jak sprawdzić, czy drożdże są jeszcze dobre? Poznaj przepis na pyszną wielkanocną babę drożdżową „Topielec” 😋. Czytaj więcej 76. Mleko Mleko towarzyszy nam już od pierwszych dni życia. Najpierw to pochodzące od naszych rodzicielek, a później od różnych ssaków, bo do spożycia nadaje się nie tylko to od krów czy kóz, ale i owcy, jaka, wielbłąda czy renifera, choć są one trudniej dostępne w naszej szerokości geograficznej. Niestety z wiekiem przybywa problemów z trawieniem mleka. Dlaczego tak się dzieje? Czym właściwie jest mleko? Czy mleko sojowe można w ogóle nazwać mlekiem? Z czego składa się ten biały napój? Które mleko jest najtłustsze? O co chodzi z tą całą laktozą? Dlaczego mleko kipi? Czytaj więcej 77. Idealny żurek Wielkanoc bez żurku to jak Boże Narodzenie bez pierniczków. Ciężko sobie wyobrazić świąteczny stół bez tej pysznej potrawy. A jak było kiedyś? Czy żurek pojawiał się podczas radosnego świętowania Zmartwychwstania Pana Jezusa? Czym się różni żurek od białego barszczu? Jak przygotować aromatyczny żurek? Jak zrobić zakwas na żur? Co jeszcze powinno się znaleźć w tej wielkanocnej zupie? Poznaj mój rodzinny przepis na regionalny żurek z Zamojszczyzny😋 Czytaj więcej 78. Tradycje na Wielkanoc Wielkanoc już lada moment. Zakwas na żurek już fermentuje, kruche ciasto na mazurka gotowe, czeka tylko na pieczenie. Babki drożdżowe będę robić tuż przed Wielką Sobotą, podobnie paschę. To obowiązkowe dania na wielkanocnym stole w moim domu. A jak to było kiedyś? Czy świąteczne śniadanie wyglądało tak jak dziś? Jak wygląda Wielkanoc w innych krajach? Jakie są tradycyjne potrawy we Włoszech, Hiszpanii, Peru czy Stanach Zjednoczonych? Poznaj kulinarne zwyczaje z różnych stron świata. Czytaj więcej 79. Idealne frytki Był już stek idealny, dla którego perfekcyjnym towarzyszem są frytki. Jednak te sprawdzą się nie tylko jako kompani krwistej wołowiny, ale i chrupiącego kurczaka czy panierowanej ryby. Jeśli dojdziesz do ich perfekcji, to będziesz wcinać je solo, bez zbędnych dodatków (no może z keczupem, majonezem czy innym sosem). Zacznijmy od rozstrzygnięcia sporu między Francją a Belgią: skąd właściwie pochodzą? Jak przygotować idealne frytki? Jak je smażyć? Co jest ważne przy ich przyrządzaniu? Po co gotować ziemniaki? Czy można mrozić frytki? Czytaj więcej 80. Grillowanie - barbecue Czy jest ktoś, kto nie lubi grillowanego jedzenia? Ogień był prawdopodobnie pierwszym źródłem ciepła, którego użyto do ugotowania mięsa. Grillowanie staje się szczególnie popularne podczas wiosny i lata, jest pretekstem do spotkań w gronie najbliższych. Ostatnio często używa się zamiennie amerykańskiego słowa ‘barbecue’. Ale czy to jest to samo? Czym jest grillowanie? Do jakich produktów możemy zastosować tą technikę? Na co zwrócić uwagę podczas grillowania? Czy ta technika kulinarna jest zdrowa? Czytaj więcej 81. Japońskie mochi Powracam z kuchnią japońską: tym razem biorę pod lupę mochi. Wywodzi się z Azji, ale znajduje coraz więcej miłośników w innych zakątkach świata, przybierając nowe postaci i smaki. Nie musimy się nawet udawać w daleką podróż, by spróbować tego smakołyku, bo znajdziemy go bez problemu na sklepowych półkach, nawet w zwykłych, większych marketach. Co to jest mochi? Z czego i jak się je robi? Czy można je przygotować samodzielnie w domu? Jakie są rodzaje mochi? Z czym to się je? Co to jest dango? Czy mochi jest bezpieczne? Czytaj więcej 82. Klasyczne sosy francuskie Sos beszamelowy, pomidorowy, śmietanowy, serowy, pieczarkowy, musztardowy…. Można wymieniać je bez liku. Bez nich wiele dań by nie istniało. Stanowią dopełnienie, jak i urozmaicenie. Jak odnaleźć się w świecie sosów? Podstawą wszystkich z nich są bazowe sosy francuskie. Dlaczego mówi się na nie sosy-matki? Które z nich stanowią podstawę kuchni francuskiej? Do czego je wykorzystać i co z nich przygotować? Czym się różni sos boloński od ragu? Czytaj więcej 83. Sos beszamelowy + Przepis Choć sos beszamelowy należy do francuskiej klasyki, to przedostał się też do innych kuchni i tradycyjnych dań, jak chociażby lasagne, której obowiązkowym komponentem jest właśnie ten biały sos. Co to są francuskie sosy bazowe? Z czego składa się sos beszamelowy? Jak go zrobić? Co to jest zasmażka? Jak uniknąć grudek? Czym go można urozmaicić? Do czego podawać? Poznaj niezawodny przepis na sos beszamelowy 😋 Czytaj więcej
