Spis treści
Jak świętuje się karnawał na świecie? Co to jest ciasto Trzech Króli? Jak wygląda karnawał w Binche? Ostrygi i szampan na śniadanie?! Dlaczego inne narody świętują Tłusty Wtorek, a nie Tłusty Czwartek? Co tego dnia (’mardi gras’) jedzą Francuzi? Co wspólnego z karnawałem ma Dzień Naleśnika? Jakie tradycyjne przysmaki można spróbować podczas karnawału w Brazylii czy Ekwadorze?
Gotuj, wiedząc, co robisz! Wybierz się ze mną w podróż dookoła świata – odkryję przed Tobą smakowite, karnawałowe tradycje!
Tutaj znajdziesz pierwszą część o kulinarnych tradycjach na karnawał.
Karnawał świętuje się na całym świecie!
Źródło: S O C I A L . C U T on Unsplash (dostęp 16.02.2022r.).
Karnawałowe Ciasto Trzech Króli
Jak wspomniałam, karnawał na świecie zaczyna się w święto Trzech Króli. W tym dniu w wielu krajach jada się specjalne ciasto Trzech Króli. Tradycja ta wywodzi się z Francji. ‘Galette des rois’ robi się z ciasta francuskiego i wypełnia migdałową masą ‘frangipane’. Na wierzchu ustawia się papierową koronę, a do środka ciasta ląduje jedno ziarenko fasoli. Osoba, która natrafi na tą niespodziankę, zostaje okrzyknięta królem lub królową.
Francuskie ciasto Trzech Króli ozdabia się papierową koroną, a do środka wkłada ziarenko fasoli.
Źródło: anco_0511 on Flickr (dostęp 14.01.2022r.).
Ciasto Trzech Króli znajdziemy również w innych państwach, ale każde ma swój sposób jego wykonania. W Hiszpanii (i Ameryce Łacińskiej) ‘rosca de reyes’ ma kształt pierścienia z ciasta drożdżowego pełnego kandyzowanych owoców. Portugalczycy wzbogacają ‘bolo rei’ jeszcze o orzechy.
Portugalskie ‘bolo rei’ obficie posypuje się cukrem pudrem.
Źródło: Official Porto Tourism Portal on Flickr (dostęp 14.01.2022r.).
Podobne ciasto mają Amerykanie, choć przystrajają je lukrem w trzech kolorach: fioletowym (symbolizuje sprawiedliwość), zielonym (oznacza wiarę) i złotym (to siła). W środku drożdżowego ciasta możemy wypatrywać nie fasolki, a… plastikowej figurki dziecka. To odpowiednik nowonarodzonego Jezusa, który tego dnia ukazał się trzem królom.
Amerykańskie ciasto Trzech Króli jest bardzo popularne w Nowym Orleanie.
Źródło: Julie Chapa on Flickr (dostęp 14.01.2022r.).
Belgijski karnawał w Binche
Ciekawym wydarzeniem podczas tego rozpustnego okresu, a właściwie na jego zakończenie, jest trwający trzy dni Karnawał w Binche (kilka lat temu został nawet wpisany na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO). Odbywa się w tym niewielkim miasteczku położonym w zachodniej części Belgii. Ostatniego dnia, w Tłusty Wtorek (z francuskiego ‘Mardi Gras’) z rana, przez ulice przechodzi wyjątkowa parada. Ciekawymi postaciami są ‘Gilles’. Ten specjalny kostium (ozdobione tunika i spodnie) może ubrać tylko mężczyzna zamieszkujący w Binche przez co najmniej 5 lat. Dodatkowo przywdziewają oni woskowe maski na twarz i kapelusze ze strusich piór. Jedzą też iście królewskie śniadanie: ostrygi z szampanem 🤭.
Belgijski karnawał w Binche i poprzebierani ‘Gilles’.
Źródło: ines s. on Flickr (dostęp 13.01.2022r.).
Francuska uczta
Karnawał na świecie świętuje się różnie. Francuski Tłusty Wtorek (‘mardi gras’) to tak naprawdę Dzień Naleśnika. Francuzi zajadają się swymi cienkimi naleśnikami ‘crêpes’. Skąd taka tradycja? Przed Wielkim Postem należało się wyzbyć jaj i masła, dlatego robiono naleśniki, a także gofry i różne odmiany pączków i smażonych w głębokim tłuszczu smakołyków: ‘beignets’, ‘merveilles’ (okolice Bordeaux), ‘bugnes’ (okolice Lyon), waniliowych lub cytrusowych (pomarańczowych lub cytrynowych) ‘oreillettes’ (okolice Montpellier).
Francuskie pączki ‘beignets’ w kształcie małych prostokątów.
Źródło: eyeleen on Flickr (dostęp 13.01.2022r.).
Cieniutkie jak papier i chrupkie francuskie ‘merveilles’.
Źródło: Karin M on Flickr (dostęp 13.01.2022r.).
Francuskie ‘bugnes’ swym kształtem przypominają nasz chrust.
Źródło: leaandemilie on Flickr (dostęp 13.01.2022r.).
Dzień Naleśnika na zakończenie karnawału
Dzień Naleśnika (‘Pancake Day’) jest obchodzony w Tłusty Wtorek nie tylko we Francji, ale i Anglii, Irlandii, Australii i Kanadzie. Nazywany jest też ‘Shrove Tuesday’. Pierwszy człon oznacza „spowiadać się”, „dawać rozgrzeszenie” i wziął się ze zwyczaju Anglików, którzy tuż przed rozpoczęciem Wielkiego Postu udawali się do spowiedzi, by wyznać swe grzechy.
Dzień Naleśnika obchodzony jest w wielu krajach w Tłusty Wtorek (‘Shrove Tuesday’).
Źródło: Elena Leya on Unsplash (dostęp 13.01.2022r.).
Karnawał po szwedzku
Nieco inną słodką propozycję na karnawał mają Szwedzi: ‘semlor’ (znana też jako ‘fastlagsbulle’). Może i wyglądem przypomina nasze ptysie, ale jest to drożdżowa bułka obficie wypełniona bitą śmietaną. Choć jest dostępna w cukierniach i sklepach poza Tłustym Wtorkiem, to mieszkańcy uwielbiają ją jeść właśnie tego dnia: odnotowuje się wówczas bardzo wysoką sprzedaż tej drożdżówki, bo aż 6 mln sztuk w ciągu doby (dla porównania cała populacja Szwecji to około 10 mln osób).
Szwedzka bułka drożdżowa ‘semlor’ przypomina naszego ptysia, jednak różni się ciastem (drożdżowe, a nie parzone) i nadzieniem (bita śmietana, a nie masa budyniowa).
Źródło: Dani on Unsplash (dostęp 13.01.2022r.).
Karnawał na Cyprze
Na Cyprze karnawał świętuje się aż przez dwa ostatnie tygodnie przed rozpoczęciem Wielkiego postu. Bohaterem pierwszego z nich jest mięso (‘kreatini’), z kolei drugiego ser (‘tyrini’). To ostatni moment, kiedy można cieszyć się tymi produktami, więc Cypryjczycy najpierw zajadają się mięsem (jagnięciną, wieprzowiną i drobiem), a później serem. Popularne w tym okresie dania to:
- ‘souvlaki’, czyli grillowane szaszłyki z marynowanej jagnięciny,
- ‘tavva’, czyli pieczona jagnięcina z ziemniakami, cebulą i pomidorami,
- ‘afelia’, czyli ostry gulasz wieprzowy,
- ‘bourekia’, czyli sakiewki nadziewane serem,
- ‘ravioli’, czyli pierożki z serem.
‘Souvlaki’ to popularne danie podczas karnawału (i nie tylko) na Cyprze.
Źródło: Markus Winkler on Unsplash (dostęp 14.01.2022r.).
Brazylijski karnawał
Przenieśmy się w inną część świata. Kto nie słyszał o słynnych, brazylijskich karnawałach trwających do białego rana? Żeby mieć siłę na tańce przez całe noce, potrzebne jest solidne jedzenie. Brazylijczycy sięgają więc po:
- ‘feijoada’, czyli gotowane na wolnym ogniu mięso (najczęściej wieprzowina lub wołowina, czasami też z szynką i kiełbasą) z czarną fasolą, serwowane z ryżem,
- ‘carurú’, czyli gęstą zupę (podobną do ‘gumbo’) z krewetek i prażonych orzechów,
- ‘moqueca baiana’, czyli rybny gulasz,
- ‘pao de queijo’, czyli serowe bułeczki.
Serowe bułeczki ‘pao de queijo’ to świetna karnawałowa przekąska w Brazylii.
Źródło: rodolfo allen_ on Unsplash (dostęp 14.01.2022r.).
Dla amatorów słodyczy też się coś znajdzie: słynne czekoladowe kuleczki ‘brigadeiros’ ze skondensowanego mleka lub pieczone, kokosowe ‘quindim’.
Słodkie, karnawałowe, czekoladowe kulki ‘brigadeiros’.
Źródło: Ediglecio Lêla on Unsplash (dostęp 14.01.2022r.).
Brazylijskie ‘quindim’ z kokosa, cukru i żółtek jaj.
Źródło: Bake-Street.com on Flickr (dostęp 14.01.2022r.).
Karnawał na świecie: Ekwador
W Ekwadorze mieszkańcy hucznie się bawią w dwa ostatnie dni przed Wielkim Postem. Zabawie towarzyszą smaczne dania:
- ‘fritada’, czyli gulasz wieprzowy z sokiem pomarańczowym, cebulą, czosnkiem, kuminem i innymi przyprawami,
- ‘chigüil’, czyli przekąska z mąki kukurydzianej, nadziewana serem i zawinięta w liście kukurydzy.
Możesz też natrafić na świnkę morską (‘cuy’). W tym czasie pije się dużo piwa i innych alkoholi. Popularnym drinkiem (na ciepło!) jest ‘canelazo’: do alkoholu z trzciny cukrowej dodaje się różne przyprawy, m.in. cynamon. Znajdzie się też i coś bez procentów: ‘jucho’. To ciepły napój ze specjalnej odmiany czeremchy amerykańskiej ‘capulí’, moreli i wielu przypraw korzennych jak cynamon czy goździki.
‘Canelazo’ to drink serwowany na ciepło w Ekwadorze: do alkoholu z trzciny cukrowej dodaje się różne przyprawy, m.in. cynamon.
Źródło: David Fernando Jurado Montoya on Flickr (dostęp 07.02.2022r.).
Wyjątkowy e-book z 20 przepisami na nietuzinkowe, autorskie dania: przystawki, zupy, dania główne i desery
Podsumowanie:
- Karnawał na świecie zaczyna się przeważnie w Święto Trzech Króli. W wielu krajach (Francji, Hiszpanii, Portugalii, USA) popularne jest specjalne ciasto Trzech Króli, a każde z nich przygotowuje je na swój sposób.
- Podczas belgijskiego karnawału w Binche ‘Gilles’ spożywają iście królewskie śniadanie: ostrygi z szampanem.
- We Francji przed rozpoczęciem Wielkiego Postu jada się naleśniki, a także gofry i różne odmiany pączków i smażonych w głębokim tłuszczu smakołyków.
- Popularny w Anglii, Irlandii, Australii i Kanadzie Dzień Naleśnika przypada we wtorek przed Środą Popielcową.
- Podczas brazylijskiego karnawału zajada się ‘feijoada’, czyli gotowane na wolnym ogniu mięso z czarną fasolą, serwowane z ryżem.
Podobał Ci się mój artykuł?
Podziel się nim! 🤗
Literatura:
Hatic, D. (2018). The King Cake Tradition, Explained. https://www.eater.com/22268353/king-cake-history-tradition-mardi-gras
Manny Randazzo King Cakes. History of King Cakes. https://randazzokingcake.com/history
Wikipedia. Karnawał w Binche. https://pl.wikipedia.org/wiki/Karnawa%C5%82_w_Binche
Hines, N. (2019). The 6 foods you need to know to understand Mardi Gras. https://matadornetwork.com/read/mardi-gras-foods/
Alpine French School. French Traditions: Mardi Gras. https://alpinefrenchschool.com/blog/french-traditions-mardi-gras/
SBS Food (2020). How Mardi Gras around the world celebrate with food. https://www.sbs.com.au/food/article/2020/02/13/how-mardi-gras-around-world-celebrate-food
Behan, R. (2016). Carnival season: great global food traditions. https://www.jamieoliver.com/features/carnival-around-the-world/
Schwartz, S. (2011). Party Fuel: 10 International Carnival Food Traditions. https://www.delish.com/food/g1555/international-carnival-food/
Williams, C. (2020). Carnival and Mardi Gras Traditions Around The World. https://www.curiouscuisiniere.com/mardi-gras-around-the-world/
Kuoda Travel. Everything you need to know about Ecuador Carnival. https://www.kuodatravel.com/ecuador-carnival/
Rojas Avila, C. (2021). The Ultimate Guide to Celebrating Carnival in Ecuador. https://www.hometohavana.com/blog/carnival-in-ecuador
Pingback: Karnawał - część 1 Jedzenie&tradycje - Nauka na talerzu - Marta Szumiata