Spis treści
Gofry to śniadaniowy smakołyk dzieci (i dorosłych też 🤭) na całym świecie. Coraz częściej pojawia się i na obiad czy kolację, niekoniecznie w wersji na słodko, ale i słono. Co to są gofry? Jakie są ich rodzaje? Czym się różnią gofry brukselskie od tych belgijskich z Liege? Jakie składniki są niezbędne do przygotowania tego wypieku? Jak przygotować idealnie chrupkie gofry? Z czym je jeść? Jak urozmaicić? Na końcu znajdziesz PRZEPIS na pyszne chrupiące gofry 🤗
Gofry lubią i mali, i duzi.
Źródło: Prudence Earl on Unsplash (dostęp 24.01.2022r.).
Co to są gofry?
Gofry to rodzaj spulchnionych wafli, które przygotowuje się w specjalnym urządzeniu – gofrownicy. Charakteryzuje się ona dwoma właściwościami: składa się z dwóch metalowych części, które ogrzewają równocześnie obie strony ciasta. Dodatkowo, powierzchnie nie są gładkie, ale uformowane w specyficzne żłobienia. W efekcie wychodzi regularnie „pokrzywiony” wypiek.
Gofrownica ma specjalnie „pokrzywioną” powierzchnię.
Źródło: Amanda Lim on Unsplash (dostęp 24.01.2022r.).
Substancje spulchniające gofry
Ciasto na gofry ładnie wyrasta dzięki substancji spulchniającej: może być to proszek do pieczenia, soda albo drożdże. W Polsce najczęściej sięga się po proszek, który jest mieszanką sody i kwasów, zwykle także mąki.
W Ameryce zwyczajowo używa się sody, ale wówczas głównym płynem ciasta nie jest mleko, a maślanka, która ma kwasowy odczyn (pH około 4,5). W takich warunkach (plus ciepło pochodzące z gofrownicy) może zajść reakcja między sodą i pozostałymi składnikami ciasta. W rezultacie powstanie dwutlenek węgla: gofry będą pięknie wyrośnięte 🤗.
Amerykańskie gofry robi się zwykle z maślanki i sody, łatwo chłoną syrop klonowy.
Źródło: nabil boukala on Unsplash (dostęp 24.01.2022r.).
Ile sody należy użyć? Można to policzyć opierając się na chemicznych podstawach. Zrobił to już Thomas, dlatego oprę się na jego kalkulacjach: na każdy litr maślanki potrzebne jest 4,2 g sody, by zneutralizować kwasowość maślanki.
Z kolei w Belgii środkiem spulchniającym ciasto na gofr są drożdże. Przyjrzyjmy się im bliżej, a także innym odmianom tego smakołyku.
Belgijskie gofry przygotowuje się z drożdżowego ciasta.
Źródło: Alexandra Gorn on Unsplash (dostęp 24.01.2022r.).
Drożdżowe gofry belgijskie
Choć Belgia jest niewielkim krajem, to możemy w nim znaleźć aż dwa rodzaje gofrów: brukselskie i z Liege (często nazywane po prostu belgijskimi). Choć oba wyrastają na drożdżach, to podobieństwo właściwie na tym się kończy. Gofry ze stolicy mają kształt prostokąta. Pod koniec wyrabiania ciasta dodaje się do niego ubite białka. One rozwadniają mieszaninę, ale wprowadzają też powietrze do ciasta, która jest bardziej płynne od typowego drożdżowego. Wciąż jest jednak gęstsze od ciasta z proszkiem czy sodą. Po upieczeniu nie jest tak skore do nasiąkania syropem jak amerykańskie gofry.
Gofry brukselskie mają kształt prostokąta.
Źródło: Arvid Skywaker on Unsplash (dostęp 24.01.2022r.).
Gofry belgijskie z Liege
Gofry belgijskie z Liege wyglądają na małych łobuzów: niewielkie, o nieregularnym kształcie, nierównomiernie przybrązowione. Ta ostatnia cecha to zasługa specjalnego, perlistego cukru, który najpierw rozpuszcza się w cieście, by po chwili pięknie się skarmelizować podczas jego pieczenia. Proces fermentacji jest dłuższy niż w przypadku gofrów brukselskich: może trwać nawet kilkanaście godzin (najczęściej całą noc). Dzięki temu mają bogatszy smak i aromat. Gofry belgijskie z Liege są grube, gęste, możemy w nich natrafić na grudki skarmelizowanego cukru.
Gofry z Liege charakteryzują się nieregularnym kształtem, a w środku można się natknąć na kryształki nierozpuszczonego cukru.
Źródło: Dani Rednina on Unsplash (dostęp 24.01.2022r.).
Holenderskie gofry ‘stroopwafels’
Przenieśmy się do sąsiedniej Holandii: tu na każdym kroku natrafimy na genialne ‘stroopwafels’ (kto raz spróbował, ten wie 😉). Chodź pewnie mało kto nazwałby je goframi, to jednak spełniają wszystkie warunki, by dumnie nosić to imię. To bardzo cieniutkie ciasto pieczone w specjalnej gofrownicy. Często spotkamy w nich dodatek drożdży, choć ciasto nie ma gdzie rosnąć. Jednak to właśnie one nadają lekko żujną teksturę waflom. Te przekładane są jeszcze na gorąco bardzo słodkim (może aż nadto 🤭) syropem o karmelowym smaku. Można spotkać różne warianty: waniliowe, cynamonowe, imbirowe, czekoladowe, orzechowe, miodowe, truskawkowe, a nawet… lukrecjowe. Bo lukrecję Holendrzy uwielbiają.
‘Stroopwafels’ to bardzo cieniutkie wafle przekładane bardzo słodkim syropem o karmelowym smaku.
Źródło: Visual Stories || Micheile on Unsplash (dostęp 24.01.2022r.).
Gofry bez środków spulchniających
Choć gofry z definicji powinny mieć w sobie jakąś substancję spulchniającą, to jednak w niektórych państwach można spotkać wersje bez tych środków. Przykładem są chociażby Włochy i ich ozdobne ‘pizelle’. Ich receptura jest bardzo uboga, bo nie ma w niej mleka, a niekiedy i jajek. Do ich wypieku potrzebna jest specjalna gofrownica z charakterystycznym wzorkiem.
Włoskie ‘pizelle’ robi się bez żadnych środków spulchniających.
Źródło: Isabella and Zsa Fischer on Unsplash (dostęp 24.01.2022r.).
W zimnej Skandynawii spotkamy z kolei ‘krumkaker’. Są bardzo cienkie, więc można je (jeszcze ciepłe) zwinąć w rulonik i nadziać bitą śmietaną, lodami albo karmelowym serem (o tym smakołyku jest osobny artykuł na blogu – karmelowy ser).
PS Tutaj możesz poczytać o jedzeniu w Norwegii.
Skandynawskie gofry ‘krumkaker’ zwykle nadziewa się bitą śmietaną.
Źródło: A-K on Flickr (dostęp 24.01.2022r.).
Azjatyckie gofry
Przenieśmy się jeszcze na chwilę do egzotycznej Azji. Tu znajdziemy popularne już w Polsce gofry bąbelkowe (z angielskiego ‘bubble waffles’, zwane też ‘egg waffles’). Tak, pochodzą właśnie z odległej Azji, a konkretnie z Chin. Do ich przygotowania używa się skondensowanego mleka, które dodatkowo osładza ciasto.
Popularne dziś w Polsce gofry bąbelkowe pochodzą z Chin.
Źródło: Toa Heftiba on Unsplash (dostęp 24.01.2022r.).
Z kolei w Wietnamie natrafimy na gofry z pandanu. To roślina występująca w tym rejonie. Jego kwiaty odznaczają się przyjemnym, orzechowym smakiem, który nabiera rumieńców w połączeniu z mleczkiem kokosowym, a to kolejny, niezbędny składnik ciasta na te zielone gofry. Dlaczego mają taki kolor? To zasługa obecnego w pandanie chlorofilu.
W Wietnamie spotkamy zielone gofry z pandanu.
Źródło: Alfa on Flickr (dostęp 24.01.2022r.).
Składniki ciasta na gofry
Ciasto na gofry bardzo przypomina to na naleśniki czy amerykańskie pancakes. Potrzebujemy mąki, mleka (lub maślanki, jeśli używamy sody), jajek, cukru, tłuszczu i środka spulchniającego: proszku do pieczenia, sody lub drożdży. Choć lista składników jest taka sama, to jednak konsystencja ciasta na wszystkie wymienione powyżej różni się. Wynika to z proporcji poszczególnych komponentów.
Choć składniki na ciasto na naleśniki, amerykańskie pancakes i gofry są takie same (mąka, mleko, jajka, cukier, tłuszcz), to różnią się proporcjami.
Źródło: Zoe on Unsplash (dostęp 24.01.2022r.).
Na naleśniki ciasto musi być rzadkie, by można było je z łatwością rozprowadzić na cieniutkie placki. Ciasto na pancakes jest już gęstsze, by nie rozpłynęło się po całej patelni, a trzymało w ryzach. W przypadkach gofrów jest ona najgęstsze, inaczej by wyciekło z gofrownicy. Dodatkowo, ciasto na gofry jest bogate w cukier i tłuszcz. To te dwa składniki zapewniają pożądaną chrupkość wafli. Inaczej gofry będą rozmięknięte, ponieważ mąka będzie pochłaniać duże ilości wody (z mleka czy jajek).
Ciasto na gofry musi mieć odpowiednio gęstą konsystencję, by nie wypłynęło z gofrownicy.
Źródło: Mark Helms on Unsplash (dostęp 24.01.2022r.).
Tekstura gofrów jest także inna w porównaniu do naleśników i pancakes: w środku są puszyste (to zasługa substancji spulchniającej), zaś na zewnątrz chrupkie. Skórka jest ładnie przyrumieniona dzięki obecności cukru, który karmelizuje się podczas pieczenia, a właściwie smażenia.
Gofry są puszyste w środku, a chrupkie na zewnątrz.
Źródło: The BlackRabbit on Unsplash (dostęp 24.01.2022r.).
Co się dzieje z goframi w gofrownicy?
Gdy umieścimy ciasto w gofrownicy, to tak naprawdę się ono nie piecze, ale smaży. W miksturze mamy znaczną ilość tłuszcz, często też samą powierzchnię urządzenia smarujemy olejem (do tego celu lepszy będzie olej niż masło, które zacznie się bardzo szybko palić, o wyborze tłuszczu do smażenia możesz poczytać w poprzednim artykule na temat tłuszczów).
Podczas smażenia na powierzchni gofrów wytwarza się piękna, brązowa skórka – to zasługa zachodzących reakcji Maillarda. Im więcej cukru i białek, tym będą one intensywniejsze. Podobnie zresztą działa soda, choć tu lepiej nie przesadzić z jej ilością, bo wpłynie negatywnie na smak (mydlany, chemiczny posmak).
Za piękną, brązową powierzchnię gofrów odpowiadają reakcje Maillarda.
Źródło: Laårk Boshoff on Unsplash (dostęp 24.01.2022r.).
Jak przygotować ciasto na gofry?
Przygotowanie ciasta na gofrów jest bardzo proste: wystarczy wymieszać ze sobą wszystkie składniki, kolejność nie jest ważna. Dla wygody możesz osobno połączyć ze sobą suche i mokre komponenty, by następnie zebrać je w całość. Tak prosta instrukcja dotyczy gofrów niedrożdżowych, bo w tym przypadku procedura jest bardziej wymagająca, także czasowo. Ale ciasto drożdżowe omówię w osobnym artykule.
Wszystkie składniki ciasta na gofry wystarczy ze sobą wymieszać, kolejność nie jest ważna.
Źródło: Rob Wicks on Unsplash (dostęp 24.01.2022r.).
Jak robić gofry?
Pamiętaj, by przed smażeniem gofrów porządnie rozgrzać gofrownicę. Zwykle te urządzenia mają specjalną lampkę, która pokazuje moment całkowitego nagrzania. Gdy wyjmiesz jedną porcję ciasta, odczekaj chwilę, by sprzęt ponownie uzyskał maksymalną temperaturę: wówczas wlej kolejną porcję ciasta: nie za mało, bo zabraknie na „pełne” gofry, ale też nie za dużo, bo ciasto sobie ucieknie.
Odpowiednia ilość ciasta jest istotna, by uzyskać idealne gofry.
Źródło: Alexandre Boucey on Unsplash (dostęp 24.01.2022r.).
Z czym jeść gofry?
Gofry najczęściej jada się na słodko: z owocami, dżemem, karmelem, masłem orzechowym, nutellą, polewą czekoladową, bakaliami, bitą śmietaną, musem czekoladowym czy lodami. Do ciasta możesz dodać kakao, kawałki czekolady (białej, mlecznej, gorzkiej lub różowej), orzechów lub suszonych owoców.
Gofry z bitą śmietaną i truskawkami to klasyka.
Źródło: David Holifield on Unsplash (dostęp 24.01.2022r.).
Gofry na słono
Możesz się pokusić o wytrawną wersję – będzie idealna na obiad (pominąć cukier w recepturze, co niestety może negatywnie wpłynąć na chrupkość). Dobrze sprawdzą się do nich sery (szczególnie smarowne, kremowe i pleśniowe), mięsa (salami, prosiutto), ryby (wędzony łosoś) i warzywa: świeże (pomidorki koktajlowe, ogórek, papryka) lub piklowane (ogóreczki, papryka).
Gofry na słono są równie dobre jak te na słodko.
Źródło: Edgar Castrejon on Unsplash (dostęp 24.01.2022r.).
Jeśli chcesz poeksperymentować, sięgnij po inną mąkę (charakterną gryczaną czy kukurydzianą), mleko zamień na napój roślinny (sojowy, owsiany, orzechowy), dodaj piwo lub wino do ciasta. Wzbogać je o puree z dyni albo ulubione przyprawy (świeże lub suszone zioła, słodką paprykę, chilli, imbir, curry, szafran). Możliwości jest bardzo dużo. Ciekawe propozycje na gofry znajdziesz na tej stronie kulinarnej.
Do ciasta na gofry możesz dodać węgiel.
Źródło: Jojo Yuen (sharemyfoodd) on Unsplash (dostęp 24.01.2022r.).
Przepis na idealne gofry
Gofry kojarzą mi się z dzieciństwem, szczególnie z czasem wakacji nad morzem. Myślałam, że niemożliwe jest zrobienie tak obłędnie pachnących, chrupkich gofrów w domu. Jeśli mamy dobry przepis i porządną gofrownicę, to jest to nawet bardziej niż możliwe. Ba! Można zjeść ich o wiele, wiele więcej 🤭 i z mnóstwem ulubionych dodatków 😋.
Moja propozycja na gofry: kremowy serek monte i prażone orzechy laskowe.
Źródło: Nauka na talerzu.
Składniki:
- 2 szklanki mąki (300 g)
- 2 szklanki mleka (400 g)
- 2 jajka
- 50 g rozpuszczonego, przestudzonego masła (spróbuj z palonym masłem) + do wysmarowania
- 50 g cukru (można więcej, będą bardziej chrupkie)
- cukier waniliowy
- łyżeczka proszku do pieczenia
- szczypta soli
- ulubione dodatki.
Źródło: Nauka na talerzu.
Do miski wsyp mąkę, dolej mleko i wodę. Wbij jajko, dodaj sól i masło. Wymieszaj do połączenia się składników. Odstaw ciasto na kilka minut.
Gofrownicę porządnie rozgrzej, posmaruj masłem. Wylej odpowiednią ilość ciasta (tyle, by pokryło całą powierzchnię gofrownicy tylko cienką warstwą, bo bardzo rośnie). Piecz do zrumienienia (czas zależy od mocy gofrownicy, znam takie, które smażą gofry w minutę).
Gofry układaj osobno na kratce, nie razem, bo wtedy staną się gumowate, a najlepiej zajadaj jeszcze ciepłe 😋. Serwuj z ulubionymi dodatkami.
Z czym najchętniej jadasz gofry? Który rodzaj jest Twoim ulubionym? Podziel się ze mną swoimi pomysłami 🙂
Źródło: Roman Kraft on Unsplash (dostęp 24.01.2022r.).
Wyszły Ci idealne gofry?
Podziel się z innymi 🤗
Oznacz @naukanatalerzu na Facebooku lub Instagramie.
Podsumowanie:
- Gofry to rodzaj spulchnionych wafli, które przygotowuje się w specjalnym urządzeniu – gofrownicy.
- Składniki ciasta na gofry to mąka, mleko (lub maślanki, jeśli używamy sody), jajka, cukier, tłuszcz i środek spulchniający: proszek do pieczenia, soda lub drożdże.
- Wszystkie komponenty wystarczy ze sobą wymieszać, kolejność nie jest ważna.
- Przed smażeniem gofrów porządnie rozgrzać gofrownicę.
- Gofry można jeść na słodko, jak i na słono.
Podobał Ci się mój artykuł?
Podziel się nim! 🤗
Wyjątkowy e-book z 20 przepisami na nietuzinkowe, autorskie dania: przystawki, zupy, dania główne i desery
Literatura:
Britannica, T. Editors of Encyclopaedia (2021, November 3). waffle. Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/topic/waffle
McGee, H. (2007). On food and cooking: the science and lore of the kitchen. Simon and Schuster.
Thomas Jenson (2020). Acid/Base Chemistry Works in Baking. http://w2020scie331.ucalgaryblogs.ca/2020/04/09/the-rise-of-waffles-how-the-acid-base-chemistry-works-in-baking/
The Waffle Wizards. The Difference between Liege and Brussels Waffles. http://thewafflewizards.com/the-difference-between-liege-and-brussels-waffles/
Pierce-Feldmeyer, A. (2021). & In the Morning, I’m Making Waffles! https://sciencemeetsfood.org/making-waffles/
Waters, A. (2021). Pancake Batter vs. Waffle Batter: 4 Key Differences. https://www.masterclass.com/articles/pancake-vs-waffle-batter#pancake-batter-vs-waffle-batter-whats-the-difference
Verbon, A. (2017). How to Create the Perfect Waffle Batter Consistency (+ Orange Zest Waffle Recipe). https://foodcrumbles.com/using-orange-zest-waffles/
Sevier, J. (2021). The Only Good Waffle Is a Crispy Waffle. https://www.epicurious.com/expert-advice/how-to-make-crispy-waffles-article
Pingback: Lody miodowe - Nauka na talerzu - Marta Szumiata
Pingback: Masło orzechowe - Nauka na talerzu - Marta Szumiata
Pingback: Palone masło - Nauka na talerzu - Marta Szumiata
Pingback: Karmelowy ser - Nauka na talerzu - Marta Szumiata