Spis treści
Co to horchata? Dlaczego tak bardzo przypomina mleko? Jakie są rodzaje horchaty? Jak zrobić ją samodzielnie w domu? Co zrobić z horchata? Jak ją wykorzystać w gotowaniu?
Gotuj, wiedząc co robisz! Wyrusz w kulinarną podróż do słonecznej Hiszpanii i poznaj lokalny napój roślinny, łudząco przypominający mleko.
Źródło: Najwa Kronfel on Flickr (dostęp 18.06.2023r.).
Co to horchata?
Horchata to roślinny napój pochodzący z Hiszpanii, a konkretnie z Walencji, gdzie jest znany pod nazwą ‘orxata’. Przygotowuje się go z ziaren cibory jadalnej, które w języku angielskim znajdziemy pod ładniejszym i bardziej tajemniczym wyrażeniem, a konkretnie ‘tiger nuts’. Tej rośliny nie znajdziemy w Polsce, bo wymaga ona bardziej tropikalnych warunków, by rosnąć.
Podkreślę, że horchata jest świetną alternatywą mleka dla wszystkich, którzy wykluczają nabiał ze swojej diety, a ponadto eliminują gluten, bo to bezglutenowa wersja napoju roślinnego.
Horchata to roślinny napój pochodzący z Walencji.
Źródło: Nauka na talerzu.
Skąd taka nazwa?
Sama nazwa ‘horchata’ ma swoje korzenie w łacińskim słowie ‘hordeum’, które oznacza jęczmień, a wzięła się z tradycji wyrabiania napojów, których bazą były właśnie zboża.
Nazwa ‘horchata’ pochodzi od jęczmienia i wiąże się z tradycją zbożowych napoi.
Źródło: Wolfgang Rottmann on Unsplash (dostęp 18.06.2023r.).
Z czego można zrobić horchatę?
Horchata jest popularna nie tylko w Hiszpanii, bo zawędrowała też do Ameryki, a szczególnie upodobali ją sobie Meksykanie, ale w zmienionej formie. Do zrobienia horchaty wykorzystuje się też inne ziarna i pestki. Jakie?
Napoje roślinne można robić z różnych ziaren i pestek.
Źródło: Jen on Flickr (dostęp 18.06.2023r.).
Horchata – rodzaje
Oryginalna wersja to ta hiszpańska ‘horchata de chufa’, która stała się inspiracją dla innych narodowości. Oto niektóre z nich:
- ‘horchata de arroz’ – bazą jest ryż, popularna w Meksyku, Gwatemali i USA. Częstym dodatkiem smakowym jest wanilia, cynamon, a nawet… aksamitki!
- ‘horchata de ajonjolí’ – robiona z prażonych ziaren sezamu, znana w Puerto Rico i Wenezueli, może być urozmaicona nie tylko cynamonem i wanilią, ale i skondensowanym mlekiem, mleczkiem kokosowym albo rumem;
Horchata de ajonjoli robi się z uprażonych ziaren sezamu.
Źródło: HengYao Tang on Flickr (dostęp 18.06.2023r.).
- ‘semilla de jicaro’ – podstawową wersję przygotowuje się ją z nasion drzewa kalebasowego i ryżu, a dodatki smakowe różnią się między regionami. Może to być oczywiście cynamon, wanilia lub gałka muszkatołowa, ale również orzechy (ziemne, ‘tygrysie’, migdały, nerkowce) lub sezam czy ziarna kakao. Ten napój spotkamy w Ameryce Centralnej, a konkretnie na Kostaryce, Hondurasie, Salwadorze czy Nikaragui;
- ‘horchata de melón’ – podstawą są zmielone pestki melona;
- ‘horchata lojana’ – kompletnie inna wersja horchaty, bo jest właściwie naparem z przeróżnych ziół i roślin, np. trawy cytrynowej, mięty, melisy, rumianku, hibiskusa, amarantusa, róży, werbeny cytrynowej. Wyróżnia się następującymi właściwościami, a konkretnie poprawia zdrowie, koncentrację i pamięć. Znana jest w rejonie Loja w Ekwadorze.
‘Horchata lojana’ zawdzięcza swój różowy kolor hibiskusowi.
Źródło: Robert Thiemann on Unsplash (dostęp 18.06.2023r.).
Jak robi się horchatę?
Horchatę robi się w podobny sposób jak inne napoje roślinne, czyli pierwszym krokiem jest namoczenie ziaren cibory. Ten etap jest najdłuższy ze wszystkich, bo potrzeba co najmniej nocy, by ziarna nawodniły się. Wówczas wodę po moczeniu wylewa się, a ziarna umieszcza w misie blendera i mieli wraz ze świeżą wodą (w proporcji mniej więcej 1:4).
Pierwszym krokiem w przygotowaniu horchaty jest namoczenie ziaren.
Źródło: rcakewalk on Flickr (dostęp 18.06.2023r.).
Taką mieszaninę należy jeszcze przecedzić, by pozbyć się twardych pozostałości. Teraz jest czas, by dosłodzić napój i dodać ewentualne dodatki jak wanilia czy cynamon. Taki napój nie jest zbyt trwały, więc trzeba go przechowywać w lodówce i spożyć w ciągu kilku dni. Sklepowe wersje są zwykle utrwalane (przeważnie termicznie), by przedłużyć trwałość produktu. Oczywiście po otwarciu takiej butelki, należy ją trzymać w lodówce i w miarę szybko wypić (tak jak podaje producent).
Horchata dostępna w sklepie jest przeważnie utrwalona termicznie.
Źródło: Nauka na talerzu.
Horchata – jak ją pić?
Co zrobić z horchatą? Postępuj z nią tak, jak ze zwykłym mlekiem, czyli możesz ugotować z niej budyń (tutaj przeczytasz, jak zrobić idealnie gładki i aksamitny custard), owsiankę czy zjeść z płatkami. Wyjdą z niej pyszne naleśniki i gofry.
A co robią z niej Hiszpanie? W Walencji pije się ją razem z ‘fartons’, czyli długimi, grubymi paluchami drożdżowymi oblanymi cukrową glazurą. To idealne propozycja na popołudniową przekąskę.
Inna propozycją jest użycie horchaty zamiast mleka do kawy, gorącej czekolady czy herbaty.
Biały napój w towarzystwie fartons to klasyk Walencji.
Źródło: Ana* on Flickr (dostęp 18.06.2023r.).
Jedna uwaga odnośnie postępowania z horchatą: spotkałam się z poradą, by nie podgrzewać jej powyżej 72°C, ponieważ zacznie żelować (gęstnieć). Jednak sama robiłam z niej budyń i nawet gdy sam napój wrzał, to wciąż był płynny.
Robiłam budyń z horchaty (ze skrobią kukurydzianą) i wyszedł idealnie aksamitny.
Źródło: Nauka na talerzu.
Dlaczego horchata wygląda jak mleko?
Jeśli bym Ci nie powiedziała, że w szklance jest horchata, to moglibyście powiedzieć, że podałam Ci mleko. Dlaczego tak bardzo przypomina mleko? Bo ta mieszanka tłuszczu, skrobi, białek i wody tworzą mętną zawiesinę złożoną z malutkich cząsteczek. Normalnie woda i tłuszcz od siebie stroni (pomyśl o tym, jak próbujesz wymieszać ze sobą oliwę i wodę na sos do sałatki). Jednak tutaj z pomocą przychodzą białka (z nasion i orzechów), które jakoś zbliżają do siebie tych „wrogów”. Dzięki temu horchata ma jednolitą konsystencję i kolor.
Horchata kolorem i konsystencją przypomina mleko.
Źródło: Nikolai Chernichenko on Unsplash (dostęp 18.06.2023r.).
Podsumowanie
- Horchata to roślinny napój, który pochodzi z Hiszpanii.
- Robi się go z ziaren cibory jadalnej (‘tiger nuts’).
- Horchatę spotkamy w wielu krajach Ameryki Południowej i Północnej.
- Można ją wykorzystywać tak samo jak mleko czy inny napój roślinny.
Podobał Ci się mój artykuł?
Podziel się nim! 🤗
Wyjątkowy e-book z 20 przepisami na nietuzinkowe, autorskie dania: przystawki, zupy, dania główne i desery
Literatura:
Cortés, C., Esteve, M. J., Frıgola, A., & Torregrosa, F. (2005). Quality characteristics of horchata (a Spanish vegetable beverage) treated with pulsed electric fields during shelf-life. Food Chemistry, 91(2), 319-325.
Wikipedia (2023). Horchata. https://en.wikipedia.org/wiki/Horchata
Anaya, T. (2018). All About Spanish Horchata, Spain’s Sweet Drink. https://gogoespana.com/en/blog/spanish-horchata/
Laudan, R. (2017). The Science behind Horchata. https://www.rachellaudan.com/2017/08/the-science-behind-horchata.html
