Spis treści
Jak wygląda fasola adzuki? Jak ją gotować? Czy trzeba moczyć? Czym się różni czerwona fasola od adzuki? Czy adzuki jest tylko czerwona? Czy jest zdrowa? Co można zrobić z fasoli adzuki? Jest ona podstawą japońskiej pasty anko. Jak zrobić pastę z czerwonej fasoli? Jak jeść an? Poznaj pomysły na wykorzystanie fasoli adzuki i pasty anko.
Gotuj, wiedząc, co robisz! Wybierz się ze mną w podróż do Japonii. Część przepisów może Cię zaskoczyć (jak i mnie w Kraju Kwitnącej Wiśni), ale warto spróbować azjatyckich smaków 🙃
Co zrobić z fasolą adzuki?
Źródło: Thế Giới Bột on Flickr (dostęp 13.02.2023r.).
Co to fasola adzuki?
Fasola adzuki (lub też azuki) to wschodnioazjatycki gatunek fasoli, wśród którego znajdziemy ponad 60 odmian. Jej ziarna są małe (8 na 5 na 5 milimetrów), na co wskazuje już sama nazwa. Uprawiano ją w Chinach i Korei już przynajmniej 3 tysiące lat temu, a później zawędrowała do Japonii. W tych azjatyckich krajach fasola adzuki stanowi najważniejszą roślinę strączkową, tuż za soją.
Czym się różni adzuki od zwykłej czerwonej fasoli? Przede wszystkim wielkością, ale nie tylko. Mają inny smak, bo ta azjatycka odmiana jest słodsza, z wyczuwalną orzechową nutą, przez co zwykle bywa wykorzystywana w słodyczach (w postaci pasty anko). Choć nie tylko, ale o tym za moment.
Fasola adzuki występuje nie tylko w czerwonej, ale też w białej wersji.
Źródło: Kelly on Flickr (dostęp 13.02.2023r.).
Jak gotować fasolę adzuki?
Fasolę adzuki gotuje się tak jak inne strączki, choć ten proces trwa z reguły krócej (około 45 minut) z uwagi na mniejsze ziarna. Czy fasolę adzuki trzeba moczyć? Nie jest to konieczne, choć namoczenie ziaren skróci czas gotowania. Opisałam już szczegółowo sposób gotowania fasoli. Z kolei w tym artykule przeczytasz, jak ją przygotować, by nie wywoływała wzdęć i gazów.
Poznaj sposób na gotowanie fasoli bez wzdęć i gazów.
Źródło: Eiliv Aceron on Unsplash (dostęp 27.02.2023r.).
Czy fasola adzuki jest zdrowa?
Oczywiście, bo azuki dostarcza nie tylko białka (ma dobrze zbilansowany skład aminokwasów), ale również węglowodany i pożyteczny błonnik. Znajdziemy w niej aż 29 różnych antyoksydantów (czyli przeciwutleniaczy), które zapobiegają stanom zapalnym w organizmie. Dostarcza wielu makro- i mikroelementów, a szczególnie kwas foliowy (witaminę B9), miedź i fosfor. To tylko niektóre z licznych zalet zdrowotnych fasoli adzuki.
Fasola adzuki jest bardzo zdrowa.
Źródło: Thế Giới Bột on Flickr (dostęp 13.02.2023r.).
Adzuki w japońskiej kulturze
Fasola adzuki ma szczególne miejsce w azjatyckiej kulturze. Według klasycznej medycyny chińskiej, woda po gotowaniu strączków była używana jako środek odkażający, o właściwościach detoksykujących. Podobnie w Japonii była już od dawna stosowana jako lek. Adzuki była uważana za symbol życia z powodu jej czerwonego koloru (podobnie jak krew czy ogień). Co więcej wierzono, że ta fasola ma specjalne magiczne moce i odgania złe moce.
Wystawy z atrapami jedzenia to normalne zjawisko w Japonii.
Źródło: Nauka na talerzu.
Co zrobić z fasoli adzuki?
Choć przeważnie z fasoli adzuki robi się słodką pastę anko do różnych słodyczy, to można spotkać ją również w wytrawnych wydaniach.
15 listopada przypada święto ‘Shichi-Go-San’, czyli celebracja rośnięcia dzieci, gdy osiągają w danym roku wiek 3, 5 lub 7 lat. Japończycy modlą się o ich zdrowie i pomyślność z miską ‘sekihan’ (to kleisty ryż z fasolą, posypany solą i czarnym sezamem), która ma chronić przed nieszczęściami.
Adzuki może być bazą curry czy gulaszu, dodatkiem do sałatki, a nawet robi się z niej herbatę! ‘Azukicha’ to napar z prażonych ziaren fasoli. Naturalnie nie zawiera kofeiny i ma bardzo jasna barwę.
Popularnym daniem, szczególnie 11 stycznia (‘Kagami-Biraki’), jest słodka owsianka z adzuki. Tego dnia Japończycy życzą sobie szczęśliwego nowego roku, spożywając odświętne mochi (‘kagami-mochi’), zupę z ciastkiem ryżowym lub wspomnianą już owsiankę. Jest ona również spożywana podczas najkrótszego dnia w roku, czyli 22 grudnia (‘Tohji’).
Z fasoli adzuki gotuje się też zupę i podaje z ryżowymi ciastkami.
Źródło: Cookie M on Flickr (dostęp 13.02.2023r.).
Anko – rodzaje
Najczęściej fasola adzuki przyjmuje postać pasty ‘anko’ (zwanej też ‘an’). Robi się ją z ugotowanej azuki, a następnie słodzi cukrem (lub rzadziej miodem). Ziarna mogą być pozbawione skórek i całkowicie rozgniecione na gładką masę i wówczas mamy ‘koshi-an’. W ‘tsubushi-an’ znajdziemy „ubranka” i możemy natrafić na cząstki adzuki. Skórki mają w sobie mnóstwo smaku oraz zapewniają ciekawą strukturę pasty. Z kolei ‘tsubu-an’ robiona jest z całych ziaren, więc muszą być one gotowane ostrożnie i z uwagą, by fasolki były wciąż nienaruszone w całości.
Pasta anko może być rozgnieciona na gładko.
Źródło: Seb on Flickr (dostęp 13.02.2023r.).
Jest jeszcze mieszana pasta anko ‘ogura-an’, którą robi się z różnych typów adzuki (większych ziaren). Choć przypomina ‘tsubshi-an’, to jednak przygotowuje się ją w inny sposób (fasolki gotuje się na wolnym ogniu w słodziku, np. miodzie i miesza z ‘koshi-an’). ‘Shiro-an’ to biała pasta z fasoli. Kolor to wynik użycia białej adzuki. ‘Kuri-an’ to już kompletnie coś innego, bo robi się ją z samych kasztanów (gotowanych na parze) lub z dodatkiem ‘shiro-an’. Klasyczne pasty z fasoli są niekiedy aromatyzowane, np. yuzu, miso czy sezamem.
W anko mogą być celowo pozostawione całe ziarna fasoli.
Źródło: tomoko imade on Flickr (dostęp 13.02.2023r.).
Skąd się wzięła pasta anko?
Jaka jest historia samego anko? Przywędrowało ono do Japonii w VII wieku z Chiny. Początkowo „anko” odnosiło się do nadzienia chińskich bułeczek i nie miało nic wspólnego z anko, które znamy dzisiaj, bo składało się z mięsa i warzyw. Buddyjscy mnisi musieli poszukać jakiejś alternatywy dla mięsnej wersji, więc sięgnęli po pastę z czerwonej fasoli. Początkowo nadzienie to było słone, lecz z czasem, wraz z większą dostępnością i produkcją cukru, spopularyzowały się słodkie odmiany.
Pasta anko zawędrowała do wielu zakątków świata.
Źródło: Kai Kono on Flickr (dostęp 13.02.2023r.).
Jak jeść anko?
Pasta anko najczęściej ląduje w różnych słodkościach. Opiszę tu te najbardziej znane i lubiane przez Japończyków.
- Kintsuba – to anko w najczystszej postaci, bo obtoczone cienką warstwą ciasta i zgrillowane.
Kintsuba to anko otoczone cienką warstwą ciasta.
Źródło: yoshiko314 on Flickr (dostęp 13.02.2023r.).
Dorayaki – to dwa niewielkie naleśniki (przypominające amerykańskie pancakes) przełożone anko i zlepione w „kanapkę”.
Dorayaki to puszyste placki przełożone pastą z fasoli adzuki.
Źródło: Ye Tan in Flickr (dostęp 13.02.2023r.).
Tayaki – to ciastko w kształcie ryby (dorady) wypełnione pastą anko z fasoli adzuki. Najpierw piecze się korpusy w specjalnej formie z żelaza, a następnie nadziewa. Mogą przyjmować też inne kształty, dla przykładu liścia klonowego w Miyajima.
Tayaki mają, np. kształt ryby, przygotowuje się je w specjalnych formach.
Źródło: Seb on Flickr (dostęp 13.02.2023r.).
Monaka – to cienkie ryżowe wafle wypełnione anko.
Monaka robi się z wafli ryżowych.
Źródło: Tomo on Flickr (dostęp 13.02.2023r.).
Anpan – to słodkie bułki wypełnione an.
Anpan to słodka bułka nadziana anko.
Źródło: oscaramanda on Flickr (dostęp 13.02.2023r.).
Daifuku to mochi nadziewane anko.
Źródło: P.O.sitive Negative on Unsplash (dostęp 27.02.2023r.).
Pasta z adzuki często pojawia się w lodach, zamiast polewy, nadzienia czy bitej śmietany jak to często zdarza się w europejskich krajach. An jest popularna z dango, które pokrywa się właśnie gładką pastą z fasoli.
Dango często pokrywa się pastą z czerwonej fasoli.
Źródło: Jasmine Kudo on Flickr (dostęp 13.02.2023r.).
Narobiłam Ci smaka na pastę z fasoli? Wypróbuj mój sprawdzony przepis na anko. Przyda się do tradycyjnych japońskich dorayaki.
Podsumowanie:
- Anko to tradycyjna japońska pasta z fasoli adzuki.
- Azuki jest mniejsza od czerwonej fasoli i słodsza.
- Anko może być gładką pastą (‘koshi-an’) albo z kawałkami ziarenek (‘tsubushi-an’ i ‘tsubu-an’).
- Pastę anko spożywa się w różnych słodyczach, m.in. naleśnikach, ciastkach, lodach.
Podobał Ci się mój artykuł?
Podziel się nim! 🤗
Wyjątkowy e-book z 20 przepisami na nietuzinkowe, autorskie dania: przystawki, zupy, dania główne i desery
Literatura:
Imuraya (2023). What’s AZUKI? https://www.imuraya-group.com/english/products/whats/
Japan Experience. Azuki. https://www.japan-experience.com/plan-your-trip/to-know/japanese-food/japanese-red-beans-azuki
Savor Japan (2020). All About Anko: The Red Bean Paste Desserts You Can Eat in Japan. https://savorjapan.com/contents/discover-oishii-japan/all-about-anko-the-red-bean-paste-desserts-you-can-eat-in-japan/
Nippon (2019). “An”: Japan’s Sweet Bean Paste. https://www.nippon.com/en/japan-glances/jg00118/an-japan%E2%80%99s-sweet-bean-paste.html
Sachdev, P. (2021). Health Benefits of Adzuki Beans. https://www.webmd.com/diet/health-benefits-of-adzuki-beans
Check Your Food. Adzuki – aduki beans. https://www.checkyourfood.com/ingredients/open/10/adzuki-beans
Miyuki (2022). How to make red bean tea: azuki bean tea (Azukicha). https://www.dreamycup.com/how-to-make-red-bean-tea-azukicha/
MasterClass (2021). How to Cook Adzuki Beans: 5 Ways to Eat Adzuki Beans. https://www.masterclass.com/articles/adzuki-beans-guide
